[Nettime-nl] LL 12 : Hinder en vrijheid

[Leo Lake <lake@lake.nl>]

LL 12 : Hinder en vrijheid

Het aantal mensen dat door ieder ons kan worden voorzien van informatie
is explosief is toegenomen. Of een ander dat nu wil of niet, ik kan met
mijn stemgeluid zijn oren binnendringen of ik kan met mijn teksten zijn
harde schijf ietsje voller maken, zijn effectieve bandbreedte verkleinen
met mijn e-mails en hem met valse verlokkingen verleiden zijn beperkte
aandacht van Chomsky te verleggen naar Sonja B..

En iedereen kan dat doen. Iedereen kan een bron van informatie zijn, en
de praktijk is dat zeer velen ad libidum 'informatiepulsen' de wijde
wereld in stuurt. Radio, tv, kranten en het Internet mengen signaal met
ruis op een manier die een toehoorder maar amper vermag te 'tunen'. Het
chaotische ritme van al die pulsen tezamen, verstoren het natuurlijke,
langzame, ritme van mijn en uw brein. Onze interne klok doet niet meer
ter zake. Onze natuurlijke aandachtspanne is niet meer relevant, want
veel te groot. Ons brein kan haast niet anders meer dan als een kameleon
van kleur verschieten bij elke nieuwe aanstormende golf van informatie.
En dat geldt niet alleen voor mij, dat geldt voor iedereen. Iedereen is
dader en slachtoffer tegelijk. We dobberen op de informatiezee zonder
zeil of anker.

Er is maar een manier om hier wat aan te doen. De vrijheid van
meningsuiting moet ingeperkt worden. De hinder die elke informatiepuls
onvermijdelijk oproept, moet doorwerken als een kostenpost op het uiten
en plaatsen van die mening. Hinder moet betaald worden.
Een grondwet die de vrijheid van meningsuiting absoluut garandeert is dan
ook een anachronisme, stammend uit een tijd dat elke mening toch niet ver
reikte, dat geen mening een belemmering vormde voor het opnemen van
andere meningen. De vrijheid voor de een, was nauwelijks hinder voor de
ander. Het is oude idee, reeds als grondwet opgeschreven ten tijde van de
Franse Revolutie, dat de vrijheid van ieder van ons daarin bestaat, dat
alles mag wat niet een ander schade berokkent. Dat is leuk, echt, maar
dat werkt niet meer. Zo'n grondwet stamt uit een tijd van verwaarloosbare
hinder. Het is in feit de grondwet van alle westerse landen.

Achter deze grondwet zat nog een ander idee, dat helaas niet helder in de
formulering is terug te vinden; het idee dat beperkingen op het uiten van
een mening niet gebaseerd mogen zijn op de inhoud ervan. Dat is de ware
inhoud, maar die moeten we, helaas, tussen de regels doorlezen. Door alle
uitingen toe te laten, hoefde men ook niet te verwoorden dat de inhoud
van een mening geen reden voor straf mocht zijn. Toch was dat waar het
allemaal om ging. Dat is dan ook de inhoud die we juist in deze tijd naar
voren moeten brengen. De enige hinder die mag gelden als beperking op de
meningsuiting, is de hinder van de informatie-overlast.

Niet alles hoeft te worden geregeld in de grondwet. Er zullen nog veel
regels, impliciet of expliciet, moeten komen die het informatieverkeer
moeten ordenen, zoals ook de verkeersstromen geordend moeten worden. Maar
een grondwet moet er wel komen en deze moet stellen dat 1) er betaald
moet worden voor hinder, b) dat de rechter alleen hinder erkent die niet
is gebaseerd op de inhoud van de mening. De grondwet moet de verhouding
tussen hinder en vrijheid vastleggen en daarbij koste wat koste voorkomen
dat de inhoud van de informatie zelf een reden wordt het tot hinder te
verheffen.

Dit alles moge banaal klinken, maar werp een blik op de armzalige
pogingen van onze mensen in Brussel om te komen tot een grondwet voor
Europa en u zult niets meer banaal vinden. Lege abstracties bevat het en
niets meer. Onbeduidend gewauwel over vrijheid, waardigheid en 'rechten',
maar geen woord over hoe zulke rechten ook daadwerkelijk verkregen kunnen
worden, geen woord over wat waardigheid is en geen enkel analyse van wat
vrijheid in het informatietijdperk is.

Sommigen denken dat het wellicht nog te vroeg is om te komen met een
grondweg voor Europa, maar in werkelijkheid zijn ze al veel te laat. We
worden dag in dag uit gehinderd door renegaten die ons overgieten met
reclame voor tampons, met het gewauwel van types als Oprah W., lieden die
films maken over WO II zonder enige fatsoenlijke inhoud. Eerlijkheid over
de inhoud is misschien iets wat ook in een grondwet geregeld moet worden .
Ik weet het niet. Wat ik wel weet is dat de instrumenten om informatie te
verspreiden meer en meer in handen komen van mensen voor informatie
slechts een middel tot manipulatie is en nog meer en meer wordt
uitgereikt aan nessen die gewend zijn geraakt aan hinder. En zij wensen
natuurlijk absolute vrijheid. Maar moet reclame wel vallen onder vrijheid
van meningsuiting? Moet er niet veeleer een speciale 'vergunning tot
hinder' voor aangevraagd worden?

Het werkelijke slachtoffer van dit alles is de autonome mens die ook zijn
eigen informatieomgeving schoon wil houden. De autonome mens timed zijn
informatiebehoefte en wil voor de rest gewoon rust.

L.
E. lake@lake.nl
W. http://www.lake.nl


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).